12:44 AM
Email:knewdaynews@yahoo.com
ដោយ ៖ នគរវត្ត
ថ្ងៃទី 27-06-2011 ម៉ោង 18:52:38
ប៉ាន់ផ គឺជាទីតាំងបុរាណវិទ្យាដែលគេបានរកឃើញដំបូងបំផុតនៅឆ្នាំ១៩៥៣ ស្ថិតនៅជ្រលងទន្លេលឿង (Yellow River ឬ Huanghe) នៅភាគខាងកើតជិតក្រុងបុរាណ ស៊ីអាន (Xi an) ក្នុងខេត្ត សាអានស៊ី (Sha an xi)។ ទីតាំងនេះបានបន្សល់ទុកលំនៅឋានតាំងពីសម័យយុគថ្មរំលីង ដែលមានអាយុកាលប្រហែលជាង៤,៥០០ឆ្នាំ មុន គ. ស. ភូមិ វប្បធម៌នេះ តាំងនៅលើទំហំដីប្រមាណ ៥ ទៅ ៦ហិកតា ដោយជីកប្រឡាយទឹកព័ទ្ធជុំវិញធ្វើជាស្នាមភ្លោះមានទទឹងប្រហែល៥-៦ម៉ែត្រ សម្រាប់ការពារការ រាតត្បាតពីសត្វព្រៃកាចសាហាវ។ ផ្ទះនីមួយៗមានរាងមូល ឬបួនជ្រុង ធ្វើអំពីដីភក់ ដីឥដ្ឋ ឈើ និងដំបូលប្រក់ស្បូវ ពួកគេសង់ចូលចិត្តលើទីតាំងដីទំនាប។
ប៉ាន់ផ គឺជាសង្គមវប្បធម៌មួយប្រភេទ ដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងវប្បធម៌ យ៉ាងសាវ (Yangshao)។ តំបន់បុរាណវិទ្យាមួយចំនួនមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នាទៅនឹងដំណាក់កាលដំបូងនៃវប្បធម៌ប៉ាន់ផ ដែលពិនិត្យឃើញថាជាផ្នែកមួយនៃការវិវឌ្ឍវប្បធម៌ប៉ាន់ផ (៥,០០០-៤,០០០ឆ្នាំ មុន គ. ស.) នៃវប្បធម៌យ៉ាងសាវ។ វប្បធម៌ប៉ាន់ផ ត្រូវបានធ្វើកំណាយកាលពីឆ្នាំ១៩៥៤-១៩៥៧ និងគ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដីប្រមាណ៥០,០០០ម៉ែត្រការ៉េ។
អ្នក ស្រុកនៅភូមិ ប៉ាន់ផ រស់នៅក្នុងភូមិជារបៀបក្រុម ឬកុលសម្ព័ន្ធ ប្រកបរបរកសិកម្ម នេសាទ និងបរបាញ់សត្វ ដែលជាមធ្យោបាយសំខាន់បំផុតរបស់ពួកគេក្នុង ការស្វែងរកម្ហូបអាហារ។ ភស្តុតាងលំនៅឋានដែលព័ទ្ធជុំវិញដោយស្នាមភ្លោះ , ផ្នូរ បុរាណ និងឡដុតចានឆ្នាំង មានទីតាំងនៅជុំវិញបរិវេណប្រឡាយទឹកនៃភូមិនោះ។ ផ្ទះមួយចំនួនបានជីកលុងដីចុះទៅក្រោមពាក់កណ្ដាល មានជម្រៅមួយម៉ែត្រ ហៅជាន់ក្រោមដី។ ផ្ទះនីមួយៗមានមេបង្គោលឈើធំមួយនៅកណ្ដាល និងដំបូលខ្ពស់ចោត ប្រក់ស្បូវ។
នៅពេលមានមនុស្សស្លាប់គេបញ្ចុះសព តាមប្រពៃណី សមាជិក ដែលស្លាប់ត្រូវយកទៅកប់នៅក្នុងវាលកប់ខ្មោចរួម។ ស ម្ភារៈលម្អផ្សេងៗជាធម្មតាត្រូវបានកប់ទៅជាមួយសាកសព។ តែសម្រាប់ក្មេងៗនៅពេលដែលស្លាប់ទៅ ពួកគេត្រូវបានដាក់ក្នុងកោដ្ឋ ហើយនិងកប់នៅតំបន់ដែលមានមនុស្សរស់នៅ។
យោង តាមទស្សនៈម៉ាកនិយមនៃបុរាណវត្ថុវិទ្យា សន្និដ្ឋានជាទូទៅថា ទឹកដីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ក្នុងអំឡុងធ្វើកំណាយនៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រខាងលើ បានចាត់ទុកថា វប្បធម៌ប៉ាន់ផ ជាសង្គម មនុស្សរស់នៅតាមរបៀបកុលសម្ព័ន្ធដែលមានស្ត្រីជាមេ ទោះយ៉ាងណា ការស្រាវជ្រាវថ្មីបានបកស្រាយប្រឆាំងទៅនឹងទស្សនៈខាងលើ ហើយទស្សនៈម៉ាកនិយម បានពោលថា សង្គមមនុស្សបុរាណបានបន្តការរស់នៅរីកលូតលាស់តាមដំណាក់រហូតមក ដល់សង្គមចិនសម័យទំនើប សម្រាប់យើងបានសិក្សាស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យា។
វប្បធម៌ប៉ាន់ផ មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញខ្លាំងណាស់ គឺសិល្បៈគំនូរនៅលើចានឆ្នាំងផលិតអំពីដីឥដ្ឋ។ ជំនាញគូសរូប នៅលើចានឆ្នាំងមួយចំនួន បានបង្ហាញអំពីចំណាត់ថ្នាក់កំពូលក្នុងចំណោមវប្បធម៌ទាំងឡាយនា សម័យនោះ។ មិនត្រឹមតែមានសម្ភារៈប្រើប្រាស់ ចានឆ្នាំងដែលមានប្រភេទផ្សេងៗពីគ្នាទេ ប៉ុន្តែវាត្រូវបានគូសដោយការប្រិតប្រៀង និងគំរូប្លែកៗគ្នា។ ដូចជារូបមុខមនុស្ស ត្រី ក្តាន់ រុក្ខជាតិ រូបភាពទេសភាពធម្មជាតិផ្សេងៗ ដែលយើងតែងតែបានឃើញនៅលើសម្ភារៈទាំងនោះ។ ដែលជាទូទៅគេច្រើនជ្រលក់ពណ៌ក្រហមជាមួយឆ្នូតពណ៌ខ្មៅ។ កុម្ភការភណ្ឌ ភាគច្រើនបានរចនាជារាងផើង ឆ្នាំងដី មានគូរូប មុខមនុស្ស រូបត្រី ដែលគេបានរកឃើញនៅក្នុងភូមិប៉ាន់ផ ស្រុកស៊ីអាន ដែលជាពន្លឺឆ្លុះបញ្ចាំងនៃសិល្បៈ និងចរិតលក្ខណៈនាសម័យនោះ។ ការវាយតម្លៃចេញពីរូបគំនូរផ្សេងៗនៅលើចានឆ្នាំង ផ្នែកបុរាណវត្ថុវិទ្យារួមមាននិមិត្តសញ្ញាដែលត្រូវបានគេយល់ឃើញ ថាជាបុព្វនិមិត្តល្អរបស់កុលសម្ព័ន្ធនៅសម័យនោះ។
សព្វ ថ្ងៃនេះយើងអាចនិយាយបានថា នៅសម័យបុរាណមានការគោរពសាសនា ឬរចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយ ជាភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីសំណល់បាក់បែក ដែលបានមកពីការជីកកកាយបុរាណវត្ថុយ៉ាងជាក់ស្ដែង។ សព្វថ្ងៃ តំបន់នេះក្លាយជាភូមិកំណើតនៃសារមន្ទីរប៉ាន់ផ ក្រុងស៊ីអាន ៕
ប្រែសម្រួលដោយ៖ លី គីមហេង
0 comments:
Post a Comment